CEO Taniguchi và hành trình tạo ra taxi chạy tự động đầu tiên trên thế giới

- Ông Taniguchi, Giám đốc điều hành Công ty ZMP: Trong một lần về quê, tôi muốn đón taxi để về nhà nhưng lại không có. Tôi tra cứu thêm thì những nơi lân cận cũng không có xe. Lý do là người Nhật ở quê chủ yếu là người già, họ không thể chạy taxi được nữa. Lúc tôi còn trẻ thì xe rất nhiều. Như mọi người biết, dân số Nhật Bản bị già hóa, người lái taxi thì ít nên tôi muốn giải quyết câu chuyện này. Đó là lý do tôi lên ý tưởng thiết kế dòng xe chạy tự động.

- Khó khăn lớn nhất là về luật pháp. Luật ở Nhật chưa cho phép xe taxi không có tài xế được chạy ngoài đường. Cho nên chúng tôi chưa thực hiện thí nghiệm chạy xe hoàn toàn tự lái không có tài xế ngồi trong xe. Khi mình chưa làm được thí nghiệm đó thì rất khó triển khai vào thực tế đời sống.

- Chúng tôi bắt đầu phát triển làm robot giống người. Có một thành viên nghiên cứu của chính phủ bàn giao kỹ thuật cho tôi để tôi làm robot này. Từ đó trở đi chúng tôi bắt đầu phát triển nhiều sản phẩm, nhưng đúc kết lại có hai kỹ thuật quan trọng là con mắt hay còn gọi là camera và một bộ phận giống như bộ não con người. Thông tin sẽ đến từ con mắt để não đưa ra những quyết định, tính toán giống như con người. Dựa vào hai kỹ thuật này, chúng tôi áp dụng cho các phương tiện vận chuyển con người như taxi, xe buýt, xe chở người già… và áp dụng trong lĩnh vực vận chuyển hàng hóa, lĩnh vực xây dựng.

Năm 2018, chúng tôi triển khai taxi tự lái, mặc dù có tài xế ngồi phía sau. Chúng tôi cho xe đón khách từ nơi đông đúc nhất của Tokyo, cho người ta gọi taxi đến thanh toán và đã thí nghiệm thành công. Ở trung tâm Tokyo, để triển khai taxi tự lái thì chỉ có ZMP thôi. Những trường đại học, công ty khác chỉ thí nghiệm được ở chỗ vắng người bởi không dễ để xin giấy phép thí nghiệm. Lấy chiếc xe này để chạy ở TP.HCM thì không được. Như tôi chia sẻ, việc chạy xe ngoài đường mà không có tài xế đang gặp khó khăn về luật pháp. Nên chúng tôi đầu tư xe tự lái chạy trong những khu vực giới hạn, điển hình là sân bay.

Vị CEO tự hào khi mang đến những dòng xe chạy tự động phục vụ con người Ảnh: NVCC

Còn robot walk dự kiến cuối năm nay hoặc đầu năm sau sẽ triển khai tại sân bay để hỗ trợ người già, người tàn tật di chuyển. Tôi hay đi du lịch nước ngoài, tôi gặp cảnh người tàn tật, người già không biết đường đi và tìm đường vất vả. Tôi mới nảy ra ý tưởng làm con robot này để hỗ trợ họ, không cần có người đẩy xe lăn phía sau, giải quyết được vấn đề thiếu nhân sự tại Nhật. Con robot này tôi đã xin được giấy phép chạy ngoài đường. Nên cũng trong cuối năm nay hoặc đầu năm sau, chúng tôi sẽ triển khai để cho khách du lịch ngồi và đi tham quan trong một số địa điểm đặc biệt.

Năm 2013, tôi nhìn thấy hình ảnh mọi người phải đẩy xe chở hàng vất vả nên tôi lên ý tưởng làm xe tự lái chở hàng. Có hơn 150 công ty tại Nhật Bản đang sử dụng dòng sản phẩm này và đang rất là phổ biến. Vài năm trước, dòng xe này làm việc chung với người. Đầu tiên là robot đi theo người và đảm nhận vai trò chở hàng. Nhưng từ năm ngoái trở đi thì không cần con người đi theo nữa.

Chúng tôi cũng triển khai dòng xe mà giúp học sinh, sinh viên có thể đặt món ăn tại trường đại học ở Tokyo. Về mặt luật pháp, con robot này không được chạy ngoài đường nên chỉ được triển khai trong những nơi mà khuôn viên bị giới hạn như trường đại học, trong các tòa nhà. Robot này cũng như máy bán hàng tự động nhưng có thể di chuyển được.

- Chẳng hạn như con robot giao hàng. Sinh viên trường đại học chỉ được nghỉ giải lao 15 phút mà chạy đến nơi thì hết giờ. Nên nếu đặt trước và thanh toán bằng thẻ tín dụng thì rất tiện. Bình thường robot chỉ làm nhiệm vụ giao hàng thôi, nhưng con robot này khác vì biết giao tiếp với người. Hiện nay, nó đang nói được tiếng Nhật, tiếng Hàn và sắp tới sẽ là tiếng Trung Quốc. Tôi rất mong nó sẽ nói được tiếng Việt. Những đứa trẻ thích con robot này, thậm chí sách giáo khoa Nhật định đưa con robot vào sách. Nói như vậy để thấy rằng mọi người rất hứng thú tiếp nhận sản phẩm của chúng tôi. Về taxi tự lái, mọi người ngạc nhiên vì xe chạy mượt, mặc dù đường phố đông người. Thậm chí là tốt hơn xe có người lái nữa.

Ông Taniguchi, CEO của Công ty ZMP (Nhật Bản) Ảnh: NVCC

- Về taxi tự lái, tôi nghĩ 95% tai nạn hiện nay là do lỗi của con người, chẳng hạn như vừa xem điện thoại vừa lái xe, mất tập trung… Còn robot tự lái không có lỗi đó, tính an toàn sẽ cao hơn. Bên cạnh đó, xe tự lái chạy với tốc độ điều chỉnh mượt mà hơn so với con người, nên thời gian đến điểm đến sẽ tốt hơn. Taxi tự lái cũng nhờ những người lái taxi ở công ty huấn luyện cho xe tự lái nên lái rất mượt. Còn về điểm bất tiện, chẳng hạn như ở một làn đường, con người có thể chen nhưng robot không làm vậy vì không an toàn nên xe sẽ đứng chờ. Tức là xe tự lái sẽ không “thô bạo" như người bình thường lái xe. Nếu như xe tự lái chạy ở Việt Nam mà không được mọi người ưu tiên thì xe sẽ đứng im.

- Xác suất xảy ra tai nạn do dữ liệu chưa thu thập đủ để tính toán nên tôi chưa thể nói chính xác. Nhưng để tránh xảy ra tai nạn thì hệ thống luôn có một hệ thống dự bị, nếu phần mềm bị lý do gì đó thì sẽ có hệ thống khác bổ sung.

- Trong cuộc sống sẽ có người sợ, nhưng cũng sẽ có người muốn lên và trải nghiệm thử. Trước mắt, những người muốn ngồi trên taxi tự lái sử dụng thử, nếu cảm thấy an toàn sẽ giới thiệu và lan rộng nên tôi không lo lắng lắm về vấn đề này. Điểm thứ hai là trong xe taxi tự lái có màn hình. Robot muốn làm gì, dự định đi như thế nào sẽ hiển thị cho người dùng nên họ có thể nhìn vào đó mà yên tâm.

- Ở những nước như Việt Nam, tài xế là người trẻ tuổi, có sức lao động. Nhưng những nước ở Nhật, độ tuổi trung bình của người lái taxi rất cao, khoảng 65 tuổi nên dễ gây tai nạn. Thứ hai là số lượng tài xế Nhật rất hạn chế, rất khó tuyển nên hơn 40% taxi bỏ không trong bãi vì không đủ nhân lực. Ở những nơi như vậy thì việc triển khai sẽ phù hợp. Toàn bộ sản phẩm của ZMP đều hướng vào mục tiêu là làm sao cho cuộc sống thuận tiện hơn, vui vẻ hơn. Nếu như mình sử dụng robot để làm những công việc đơn giản, công việc chân tay để giải phóng con người thì con người sẽ làm được nhiều việc khác vui hơn, thích thú hơn. Đó là mục tiêu mà chúng tôi hướng đến.