Giáo dục ĐH góp phần giữ 'hệ gen tinh thần' của dân tộc

Sáng nay (20.12), hơn 150 nhà khoa học, giảng viên, nghiên cứu sinh trong và ngoài nước đã có mặt tại hội khoa học quốc tế Văn hóa và Con người trong kỷ nguyên hội nhập – vươn mình do Trường ĐH Hùng Vương (TP.HCM) tổ chức, để cùng trao đổi về vấn đề giữ gìn bản sắc, "hội nhập không hòa tan" trong bối cảnh hiện nay và vai trò của giáo dục ĐH trong vấn đề này.

Hội thảo tập trung 71 bài báo cáo khoa học (37 bài quốc tế + 34 bài trong nước) thuộc 3 nhóm chủ đề: Văn hóa và con người, khoa học và giáo dục, kinh tế và khởi nghiệp.

ẢNH: N.T

GS-TSKH Trần Ngọc Thêm, cố vấn hiệu trưởng Trường ĐH Hùng Vương (TP.HCM), nhận định trong kỷ nguyên hội nhập - vươn mình, văn hóa chính là linh hồn của sự phát triển, là bản sắc, là trí nhớ, là "hệ gen tinh thần" của dân tộc bảo đảm cho việc hội nhập có bản sắc, có chiều sâu, và có định hướng nhân văn.

"Văn hóa giúp đất nước hội nhập mà không hòa tan, tiếp thu tinh hoa nhân loại nhưng vẫn giữ được căn tính dân tộc", GS-TSKH Trần Ngọc Thêm khẳng định.

Theo ông Thêm, trong bối cảnh đất nước đang bước vào "kỷ nguyên hội nhập - vươn mình", con người không chỉ là công dân của một quốc gia, mà còn là "công dân toàn cầu" có bản lĩnh văn hóa dân tộc, biết dung hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa dân tộc và nhân loại, giữa cái riêng và cái chung.

ẢNH: N.T

Tại hội thảo, 7 diễn giả, khách mời đến từ 5 quốc gia và vùng lãnh thổ gồm Việt Nam, Liên bang Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan, đã trình bày những nghiên cứu nhằm làm sáng tỏ mô hình phát triển bền vững dựa trên giá trị văn hóa và con người.

Trong đó, giáo sư Vladimir Kolotov (Liên bang Nga) bàn về kế sách học trong nền văn hóa Việt Nam trên cơ sở nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh. Giáo sư Trần Văn Đoàn (Đài Loan) nêu quan điểm về vai trò của giáo dục thẩm mỹ trong quá trình phát triển văn hóa.

Trong khi đó, giáo sư Dương Kiện (Trung Quốc) chia sẻ về sự sáng tạo trong việc xây dựng chương trình đào tạo ngành Việt Nam học ở ĐH Sư phạm Vân Nam trong bối cảnh trí tuệ số. Còn giáo sư Bae Yang Soo (Hàn Quốc) bàn về hướng đi trong chương trình đào tạo 2+2 giữa Hàn Quốc và Việt Nam và sự thấu hiểu lẫn nhau thông qua giao lưu văn hóa giữa sinh viên...

Có mặt tại hội thảo, PGS-TS Triệu Thế Hùng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đánh giá trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cùng với tác động mạnh mẽ của chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số và trí tuệ nhân tạo, văn hóa và con người đang đứng trước cả thời cơ lớn lẫn những thách thức chưa từng có.

"Những biến đổi này không chỉ làm thay đổi phương thức sản xuất, quản trị xã hội, mà còn tác động trực tiếp đến hệ giá trị, chuẩn mực đạo đức, lối sống và bản sắc văn hóa của mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng.

Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cấp thiết: phát triển văn hóa phải đi trước, đi cùng và soi đường cho phát triển, lấy con người làm trung tâm, chủ thể và mục tiêu của mọi chính sách phát triển", PGS-TS Triệu Thế Hùng cho hay.

Theo ông Hùng, giáo dục ĐH cần đẩy mạnh nghiên cứu liên ngành, gắn kết khoa học xã hội và nhân văn với khoa học – công nghệ. Chú trọng nghiên cứu tác động của chuyển đổi số đối với văn hóa, con người và cấu trúc xã hội. Bên cạnh đó, tăng cường đối thoại, hợp tác quốc tế, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại.