Xông đất “Bão Vegan Food”

Trên mạng xã hội, nhiều bà nội trợ chú ý đến “Bão Vegan Food” - một nhóm mới ở Facebook nhưng hấp dẫn bởi không khí bàn chuyện ăn chay do một chàng trai trẻ, có dáng vẻ cực “ngầu” và mang cái tên “Bão” tạo ra. Gặp nhau ngoài đời, Bão cũng say sưa chia sẻ … chuyện chay.

Tốt nghiệp ngành công nghệ sinh học của trường Đại học Mở TP.HCM, Bão cũng xin việc một vài nơi, có lúc cũng được nhận vào làm tại bệnh viện công, nhưng sở thích vào bếp khiến chàng cử nhân trẻ quyết định mở lối đi riêng. “Thực ra khi vào Sài Gòn học đại học, em cũng tranh thủ học nấu ăn. Sau khi ra trường và đi làm, có thời gian quan sát và suy nghĩ, những ký ức tuổi thơ càng ám ảnh khiến em phải lựa chọn. Em nhớ thời điểm đó, khoảng năm 2013, em không thích ăn thịt nữa. Yêu mến động vật là tính cách của em từ bé nhưng đến lúc này mới đủ động lực không ăn thịt. Em học nấu món chay và bén duyên luôn”, Bão kể.

Từ yêu mến động vật đến quyết định “ăn chay trường” và trở thành đầu bếp chay, với nhiều người có lẽ không dễ dàng gì. Nhưng với Bão cũng giống như một hành trình thần tốc. Nhiều tổ chức phi lợi nhuận quốc tế khi đẩy mạnh các chiến dịch bảo vệ động vật hoang dã đều có kèm thông điệp khuyến khích ăn chay và chính vì vậy mà Bão “có đất dụng võ”. “Dựa vào chuyên môn, em kiên trì chia sẻ. Thứ nhất là dinh dưỡng. Thứ hai là bếp. Thực ra, một người khi bước vào ăn chay chỉ muốn biết ăn chay có đủ dinh dưỡng không? Và nếu đủ dinh dưỡng thì liệu có ngon miệng hay bị nhàm chán? Em giải đáp ngay”. Cách chia sẻ mạnh mẽ nhất của Bão là đồng hành với các tổ chức bảo vệ động vật, rồi len lõi vào các bếp cung cấp suất ăn công nghiệp, bếp trường học, bếp khu công nghiệp cho công nhân... “Nhiều nơi quyết định đưa thực đơn chay vào, ít nhất 1 ngày trong tuần. Người ta thích kiểu kết hợp như vậy nhưng bí việc nấu món thì em sẽ đến tận đó hướng dẫn, giúp làm những món cơ bản, ví dụ chỉ họ nấu 10 món để xoay vòng”, Bảo kể và cho biết: “Vấn đề ở đây, người ta cũng nói ô kê tôi áp dụng một tuần ăn chay một lần, nhưng tôi không biết ăn chay có ngon không. Thực sự, cứ sợ cảnh rau luộc, đậu hũ, nước tương nhàm chán. Thì em sẽ là người giải thích, và trực tiếp nấu mẫu một số món cho người ta thấy rằng ăn chay không hề dở mà rất ngon miệng. Rồi cũng có một số công ty đi theo hướng thực phẩm bền vững cũng mời em về chia sẻ, với tư cách là người dẫn đầu xu thế chuyên gia dinh dưỡng cộng đồng. Em sẽ chia sẻ cho người ta biết hiện tại ăn chay đang là cái gì, nhu cầu thế nào. Các công ty thực phẩm cũng rất thích thú với việc tìm kiếm mảng thuần chay thế này và bắt đầu nghiên cứu cho ra những sản phẩm mới để đón đầu xu thế tiêu dùng”.

Khi được hỏi về “sự hấp dẫn cốt lõi” của bếp chay, Bão tâm sự: “Đó là thử thách, kích thích mình ghê lắm. Phải hiểu nguyên liệu thì mới có thể tạo ra được nhiều món ăn hơn. Sau thời gian chia sẻ và nhận được nhiều phản hồi tích cực, em thấy rất vui và muốn dấn thân tới vì vừa đúng chuyên ngành, vừa đem lại nhiều giá trị khác cho xã hội. Mặt khác, em cũng thấy dinh dưỡng từ rau tốt hơn thịt. Khi nạp đạm từ thịt là đồng nghĩa nạp thêm chất béo. Không ai có thể nấu một cách tự nhiên mà tách được nó khỏi đạm. Ngược lại, khi nạp đạm thực vật thì không kéo theo những chất xấu đó, mà kéo theo chất xơ, là chất tốt cho cơ thể”.

Trên thực tế, nhiều người chưa muốn bỏ thịt vì lo thiếu chất này chất kia, sợ không khỏe mạnh, nhất là đối với người trẻ. Tại hầu hết các buổi chia sẻ, Bão cũng cho biết thắc mắc chính của người dự khán là “ăn chay có thiếu chất không”. Bão luôn khẳng định: “Ăn chay hay thịt, nếu không biết rõ thì đều bị thiếu chất”.

Rõ ràng, người ăn thịt, cứ theo thói quen hằng ngày mà không phân tích dinh dưỡng. Không ai ăn miếng thịt gà mà phân tích trong đó có bao nhiêu calo và những chất dinh dưỡng gì. Nhưng ăn chay theo đời sống hiện đại thì người ta sẽ quan tâm. Phần lớn khi bước chân vào đều nghĩ đến sức khỏe vì quan niệm ăn chay là khắc khổ, còn vấn đề tâm linh hay những giá trị khác thì chưa cần bàn tới. Bởi vậy người ta tìm hiểu về dinh dưỡng rất sâu, biết cách ăn rau củ quả. Chẳng hạn như cái nào nhiều đạm, nhiều tinh bột, chất béo. Và sẽ biết ăn chay thì thiếu vitamin gì, chất gì… để tìm cách bổ sung. Bão dẫn chứng: “Ai cũng nghĩ ăn chay thiếu sắt nhưng thực tế hầu hết những người bị bác sĩ kết luận thiếu sắt đều do ăn thịt chứ không phải ăn chay. Vì người ăn chay ý thức là thiếu sắt nên người ta luôn tìm kiếm những thứ thực vật có những chất đó để bổ sung. Tương tự, can xi, kẽm, omega, DHA… người ta cũng tìm hiểu và bổ sung”.

“Thực ra, nếu ăn thịt, thì theo thói quen là chính. Từ nhỏ trong gia đình được ăn như thế nào, lớn lên cứ theo lối mòn đó mà nấu nướng thôi. Thịt bò thì xào bông thiên lý hoặc xào với gì đó. Thịt gà chỉ có luộc, chiên, kho, nấu miếng… Bù lại, bên nhóm thực vật, vì nghĩ rằng đơn điệu, dễ chán, nên người ta không ngừng tìm kiếm sáng tạo. Đặc biệt ở những vùng nhiệt đới như xứ mình, thảm thực vật rất phong phú, tha hồ sáng tạo. Từ rau, củ quả, đến những loại cây có thể ăn cả gốc rễ đến lá hoa. Rồi nấm và các loại thực vật dưới biển nữa, như rong, tảo ... rất nhiều”, Bão nói.

“Khi phân tích dinh dưỡng trong thực vật, người ta phát hiện dinh dưỡng trong thực vật tối ưu hơn động vật. Chẳng hạn, trong nhóm dinh dưỡng đa lượng, là nhóm đem tới năng lượng hằng ngày như đường, bột, chất béo và nhóm đạm, ai cũng nghĩ ăn chay thiếu đạm vì đạm chỉ có trong thịt. Nhưng sai, rất nhiều loại thực vật lượng đạm cao hơn thịt. Như rau chùm ngây, lượng đạm cao gấp nhiều lần thịt bò. Rất nhiều loại rau củ quả khác lượng đạm cũng cao hơn thịt. Như bông cải, cà tím, củ dền… và các loại nấm thì siêu đạm. Do qua niệm thôi. Thực tế, nguyên liệu chay trong bếp, tưởng bị bóp ít nhưng thực ra là vô tận, và mỗi kiểu kết hợp nguyên liệu với nhau lại tạo thành những món mới. Cho nên, ăn chay hiện đại không lo bị hạn hẹp cách nấu. Bên cạnh đó, sự du nhập ẩm thực nước ngoài, các loại gia vị Âu Tây nhập về cho nên người Việt tha hồ sáng tạo món”, Bão phân tích. Đã tròn 6 năm theo đuổi bếp chay, đến thời điểm này Bão tự tin “chưa khi nào bị bí ý tưởng”. “Em có thể sáng tạo món mới liên tục. Nấu cả ngàn món rồi vẫn còn ra món mới liên tục”, Bão nói.

Công việc chính hiện nay của Bão là dạy bếp chay và tham gia tuyên tuyền ẩm thực chay. Trong khi người trung niên trở lên thường ăn chay theo cách cũ, có ảnh hưởng Phật giáo và không hứng thú với cách nấu hiện đại thì các lớp học do Bão mở ra đều thu hút rất đông bạn trẻ. Họ “né” xa các loại gia vị công nghiệp và đang tạo ra xu hướng bếp chay “100% thực vật”, hướng đến mục tiêu “tốt cho sức khỏe toàn diện”.