Tự động phát
Lo ngại an ninh vì chiến sự kéo dài ở Ukraine đã khiến Phần Lan và Thụy Điển thay đổi tình trạng trung lập. Nhiều quốc gia vốn trung lập khác cũng đang phải cân nhắc lại lập trường thực sự của mình.
Dù các thành viên Liên minh châu Âu cam kết bảo vệ lẫn nhau trong trường hợp xảy ra tấn công từ bên ngoài, cam kết này cơ bản chỉ là lý thuyết vì sức mạnh của NATO đã lấn lướt quan niệm phòng thủ tập thể của EU.
Vậy những quốc gia châu Âu nào hiện vẫn xem mình là trung lập?
Thụy Sĩ
Là quốc gia trung lập nổi tiếng nhất châu Âu, Thụy Sĩ đưa “sự trung lập” vào hiến pháp của mình. Người dân Thụy Sĩ đã quyết định không gia nhập EU từ nhiều thập kỷ trước.
Tuy nhiên, trong vài tuần gần đây, chính phủ Thụy Sĩ đã phải tìm cách giải thích khái niệm trung lập sau khi cùng EU trừng phạt Nga.
Dù vậy, có rất ít khả năng Thụy Sĩ sẽ hết trung lập. Chính phủ nước này đã yêu cầu Đức không chuyển thiết bị quân sự do Thụy Sĩ chế tạo cho Ukraine.
Đảng cực hữu nắm giữ số ghế lớn nhất trong quốc hội đang do dự về các biện pháp trừng phạt Nga tiếp theo. Thụy Sĩ cũng quyết liệt bảo vệ vai trò hòa giải đối với các quốc gia đối địch và là trung tâm của các hoạt động nhân đạo, nhân quyền. Tính trung lập giúp Thụy Sĩ giữ vững vị trí này.
| Vì sao Thụy Sĩ không cho Đức chuyển giao đạn cho Ukraine? |
Áo
Khi quân đồng minh rời khỏi Áo và nước này giành lại độc lập vào năm 1955, Áo tuyên bố là một quốc gia trung lập về mặt quân sự. Sau khi Nga tiến quân vào Ukraine, Thủ tướng Áo Karl Nehammer đã giữ vững quan điểm của Áo.
Ông khẳng định Áo không có kế hoạch thay đổi tình trạng an ninh. Tuy nhiên, Áo vẫn lên án mạnh mẽ các hành động của Nga ở Ukraine.
Hôm 16.5, Ngoại trưởng Áo tái khẳng định nước này không có kế hoạch gia nhập NATO trong tương lai gần.
Ireland
Ireland lâu nay có quan điểm riêng về trung lập. Hồi đầu năm 2022, Thủ tướng Michael Martin nhấn mạnh: “Chúng tôi không trung lập về chính trị, nhưng trung lập về mặt quân sự”.
Nước này đã tham gia cấm vận Nga và gửi viện trợ phi sát thương cho Ukraine. Ireland cũng có lực lượng tham gia các nhóm chiến đấu của EU trong nỗ lực hài hòa quân sự trong khối.
| Nga nói Phần Lan gia nhập NATO là mối đe dọa an ninh, sẽ sẵn sàng đáp trả |
Malta
Theo Hiến pháp Malta, đảo quốc nhỏ này có lập trường trung lập, “không liên kết và không tham gia vào bất cứ liên minh quân sự nào”. Kết quả cuộc thăm dò do Bộ Ngoại giao Malta ủy quyền thực hiện được công bố 2 tuần trước khi Nga đưa quân vào Ukraine cho thấy đại đa số người dân Malta ủng hộ trung lập. Chỉ có 6% là phản đối.
Hồi tuần trước, báo Times of Malta đưa tin trong chuyến thăm cấp nhà nước ở Malta, Tổng thống Ireland Michael Martin đã nhấn mạnh ý tưởng “trung lập tích cực” và cùng Tổng thống Malta George Vella lên án chiến sự ở Ukraine.
Cộng hòa Síp
Dù quan hệ với Mỹ đã phát triển đáng kể nhưng đến nay CH Síp vẫn không có ý định gia nhập NATO. Tổng thống CH Síp gần đây cho biết “vẫn còn quá sớm” để xem xét về quyết định chắc chắn sẽ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhiều người dân CH Síp vẫn lên án NATO về sự phân chia trên hòn đảo sau khi Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược hồi giữa những năm 1970. Thời điểm đó, Thổ Nhĩ Kỳ đã là một thành viên NATO nhưng NATO đã không làm gì để ngăn cản Ankara.
Anh, một thành viên NATO, có 2 căn cứ quân sự tại CH Síp. CH Síp cũng muốn duy trì trạng thái trung lập và đã cho phép tàu chiến Nga tiếp tế tại các cảng của nước này, dù đã đình chỉ việc này sau khi Nga tiến quân vào Ukraine.
| NATO ra sức san bằng trở ngại cho Phần Lan, Thụy Điển gia nhập |
Bình luận (0)